KRESY WSCHODNIE
Przemieszczenia ludności
Represje 1939-1941
Narodowościowa struktura ofiar
Na stronie
Kresy Wschodnie
 |
 |
Że gdzieś za światem w bodziakach czehryńskich,
Że gdzieś na kresach niegdyś ukraińskich
Taki świat dzielny i uroczy bywał?
Pojęcie kresów w polskim obiegu pierwotnie odnosiło się do stosunkowo słabo kontrolowanych obszarów na południowo-wschodnich rubieżach szlacheckiej Rzeczypospolitej. Późniejsza ewolucja rozumienia tego pojecia, dokonująca się w kontekście kryzysu Rzeczypospolitej, rozbiorów i ostatecznego upadku państwa, doprowadziła po odzyskaniu niepodległości do utożsamienia Kresów Wschodnich z ziemiami wschodnimi II Rzeczypospolitej. Stosunkowo rzadko i raczej nie w potocznym obiegu pojawiało sie pojęcie dalszych kresów, obejmujące utracone ziemie wschodnie przedrozbiorowego państwa. O Kresach wschodnich można mówić jako o realnych zjawiskach wystepujących na określonym, tak czy inaczej definiowanym obszarze, a więc jako o swoistym fenomenie kulturowym (w najszerszym rozumieniu kultury). Ich mieszkańcy stanowiący złożony konglomerat etniczny, religijny, kulturowy, współżyli ze sobą, uczestniczyli w rozmaitych konfliktach, stawali się ofiarami dramatycznych przeżyć. Ale za pjeciem Kresów Wschodnich kryją się także rozmaite wyobrażenia tkwiące w świadomości społeczeństwa i jego strukturalnych części. Wyobrażenia pozostajace niekiedy w znacznym dystansie do owych realiów, będące raczej zbiorem mitów i legend. To ostatnie nie zmienia jednak faktu, że właśnie owe wyobrażenia Kresów Wschodnich odgrywały niezwykle ważną rolę społeczną: polityczną, ideologiczną, kulturową.
Lata II wojny światowej przyniosły faktyczną zagładę takim Kresom Wschonim, jakie znane były obywatelom II Rzeczypospolitej. Okupacja radziecka, okupacja niemiecka, walki polsko-ukraińskie, masowe przesiedlenia - wydarzenia te całkowicie odmieniły oblicze tych obszarów pod niemal każdym względem.
 |
O przemianach struktur etnicznych Kresów Wschodnich w latach 1931-1948 |